TÜRK-İŞ Başkanı Ergün Atalay dün yaptığı basın toplantısıyla istenilen taban fiyatı açıkladı. Atalay, Yüzde 45 ve onun üzerine yüzde 20 refah hissesi talep etti. Yüzde 74’e denk gelen artırımla 29 bin 583 lira minimum fiyat taleplerinin olduğunu söyledi. Bu sayı, mevcut döviz kuru ile hesaplandığında 843 dolara karşılık geliyor.
Bir anda tüm beklenti ve varsayımların üzerinde açıklana talep kamuoyunda tartışılmaya başlandı. Pekala iktisat uzmanları minimum fiyata yüzde 74’lük artırım talebine diyor.
“ASGARİ FİYATA YÜZDE 74 ARTIRIM MÜMKÜN DEĞİL”
Hikmet Baydar çalışanların taban fiyat artışı talebinin hem geçmişteki hem de beklenen enflasyon oranlarının hayli üzerinde olduğuna dikkat çekti. Lakin, talebin dayandığı yerin değerli bir gerçekliğe işaret ettiğini belirtti: hissedilen enflasyon. Besin, kira ve doğal gaz üzere temel tüketim kalemlerindeki yüksek fiyat artışları, çalışanların bu seviyede bir artış talep etmelerine neden oldu. Bununla birlikte, bu talebin gerçekleşmesinin teknik olarak mümkün olmadığını söz eden Baydar, açıklanan sayıların sadece bir pazarlık başlangıç düzeyi olarak görülmesi gerektiğini söyledi.
“YÜZDE 30’UN ÜZERİNDE BİR ARTIRIM RİSKLİ”
Baydar, yüzde 30’un üzerinde belirlenecek bir artışın Türkiye’nin ekonomik programını sekteye uğratabileceği istikametindeki görüşlerin altını çizerek, ferdî beklentisinin yüzde 30’luk bir artışla taban fiyatın 22 bin 102 TL düzeyine çıkması tarafında olduğunu belirtti.
BAYRAM: “BU FAHİŞ BİR FİYAT ARTIŞIDIR”
Muhammet Bayram, talep edilen yüzde 74 artırımın emekçinin hakkı olduğunun altını bu seviyede bir artırımın yaratacağı tesirlere dikkat çekti.
Bayram, minimum fiyata yüzde 74’lük artırımın;
– Patronun istihdam istikrarlarını bozabileceğini,
– Devlet açısından işsizliğe neden olabileceğini,
– Faizlerin yüksek olduğu, sıkı para siyasetlerinin uygulandığı, sanayi üretiminin daraldığı ve enflasyonist tesirin azalmaya başladığı bir periyotta sürdürülebilir olmadığını söz etti.
Ayrıca, %74’lük artışın sırf minimum fiyatı değil, öteki maaş kümelerini da etkileyeceğini ve bu durumun iktisada önemli bir yük getireceğini belirtti. Bayram, bu oranı “tek sözle fahiş bir fiyat artışı” olarak nitelendirdi.
“ASGARİ FİYATA YÜZDE 33-35 ORTASI ARTIRIM MÜMKÜN”
Bayram, yıl sonunda gerçekleşecek enflasyon oranının %45 düzeyinde olmasını beklediğini ve bu bağlamda taban ücrette %33 ila %35 ortasında bir artış yapılmasının mümkün olduğunu söz etti. Net minimum ücretin 23.000 TL civarında belirleneceği tarafında bir kestirimde bulundu.
İSMAİL VEFA AK: EKONOMİK GÖSTERGELERE UYUMSUZ
Vergi Uzmanı İsmail Vefa Ak, Türk-İş’in taban fiyat için önerdiği %45’lik artışın yüksek olduğunu ve mevcut ekonomik göstergelerle uyumsuz olduğunu belirtti. Ak, artışın %74’e kadar ulaşmasının, enflasyon beklentileriyle çeliştiğini söz etti. Enflasyonun 2024’te %50, 2025’te ise %20-25 ortasında olacağı öngörülürken Ak, minimum fiyat artışının, enflasyon gayelerini bozmayacak halde istikrarlı yapılması gerektiğini vurguladı. Ayrıyeten, taban fiyatın sadece düşük gelirli kesiti değil, genel ekonomik dengeyi etkileyen değerli bir gösterge olduğuna dikkat çekti.
Ak, Türk-İş’in bu yüksek talebinin ardında hane halkının enflasyon beklentilerinin olduğunu tabir etti. “Hane halkı, enflasyon beklentileri konusunda piyasa iştirakçileri ve gerçek kesimden ayrışan bir görüşe sahip. Bu da Türk-İş’in taleplerinin eski, yüksek enflasyon beklentilerine dayandığını gösteriyor” biçiminde konuştu.
İsmail Vefa Ak, minimum fiyatın sırf düşük gelirli bölümü etkilemekle kalmayıp, genel ekonomik dengeyi de etkileyen bir gösterge olduğunu hatırlattı ve “Çok yüksek bir artış, enflasyon maksatlarının bozulmasına neden olabilir. Bu yüzden taban fiyat artışında istikrarlı bir yaklaşım sergilenmeli” dedi.