Birleşik Metal-İş Sendikası’nın grevinin, AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Resmi Gazete’de yayımlanan kararıyla 60 gün ertelendiği duyuruldu.
Resmi Gazete’de karar şu sözlerle açıklandı:
“Birleşik Metal-İş Sendikası tarafından alınmış olan grev kararlarının, ulusal güvenliği bozucu nitelikte görüldüğünden altmış gün müddetle ertelenmesine, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Mukavelesi Kanununun 63’üncü hususu mucibince karar verilmiştir.”
SENDİKADAN ERDOĞAN’IN KARARINA TEPKİ
Söz konusu karara reaksiyon gösteren Birleşik Metal-İş’ten uzun bir açıklama geldi.
İşçilerden yapılan açıklama şu formda:
Sendikamızın örgütlü olduğu 5 işletme grev sürecindedir. 4’ü MESS üyesi olan ve trafo dalında bulunan bu 5 işletme şunlar; Grid Solutions, Hitachi Energy, Schneider Elektrik, Arıtaş Kriyojenik ile Green Transfo. Bu işletmeden 4’ü MESS üyesi, Green Transfo ise geçtiğimiz ay MESS’ten ayrıldı. Bu işletmelerden Hitachi işletmesinin Kartal, Tuzla, Dilovası ve Dudullu’daki fabrikalarında grevimiz 4 Aralık’ta başladı ve kararlılıkla sürüyor.
Grid Solutions ve Schneider Elektrik işletmelerine bağlı 3 fabrikada dün (13 Aralık Cuma günü) greve çıktık. Bunların dışında, Balıkesir/Gönen’de bulunan MESS üyesi Arıtaş Kriyojenik fabrikasında 19 Aralık günü, Kocaeli/Çayırova’da bulunan Green Transfo fabrikasında ise 25 Aralık günü greve çıkacağız. Böylelikle 5 işletmeye bağlı 9 fabrikada yaklaşık 2 bin üyemiz greve çıkmış olacak.
Yoksulluk hududunun altında düşük fiyatlarla çalışan, daima gerçek fiyat kaybına uğrayan metal çalışanlarının fiyatlarında biraz olsun uygunlaştırmak, insanca yaşamalarını sağlamak emeliyle yüzde 125 oranında fiyat artırımı talep ettik.
Aylarca süren görüşmelerde MESS bize yüzde 40 oranında fiyat artırımı teklif etti. Bu oranın manası, metal personellerinin açlık hududunda ve yoksulluk sonunun altında yaşamaya devam etmeleri manasına geldiğinden muahede sağlanamadı. Sendikamızın bu süreci masada bitirme uğraşına karşın maalesef talep ve beklentilerimize uygun bir fiyat artırımı teklifi verilmedi. Bunun yanında, hiçbir talebimiz kabul edilmediği üzere haklarımızı geriye götürmeyi hedefleyen karşı tekliflerle karlı karşıyayız. MESS, metal emekçilerine açlık ve sefaleti reva görüyor.”
“ÖNÜMÜZDEKİ GÜNLERDE 400 ÜYEMİZ GREVE BAŞLAYACAK”
“Bugün itibariyle 7 fabrikada 1600 civarındaki üyemiz grevdedir. Önümüzdeki günlerde 2 fabrika daha 400 üyemiz greve başlayacaktır. Bütün bu gelişmelere karşın dün gece yarısı resmi gazetede yayınlanan 13.12.2024 tarih ve 9231 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı ile 4 işletmeye bağlı 10 fabrika için grevlerimiz “ertelenmiştir.”
Öncelikle belirtmek isteriz ki bu Karar bir erteleme değil, yasaklamadır. Zira, erteleme grevlerin daha sonra yapılması manasını taşır. Halbuki burada yapılan “erteleme” ismi altında yasaklamadır, zira daha sonra yapılması sözkonusu değildir.Grevlerimizi yasaklama kararının münasebeti “milli güvenliği bozucu nitelikte” olmasıdır.
Grev yasaklamalarının yapıldığı işyerleri trafo üreten ve ürettiklerinin tümünü de ihraç eden işletmelerdir. Münasebetiyle, bu fabrikaların yurt içine yönelik üretimleri yoktur ve bu nedenle de Türkiye’nin ulusal güvenliği bozması sözkonusu olamaz. Ayrıyeten, trafo üreten fabrikaların ulusal güvenliği nasıl bozduğunu anlamak mümkün değildir.
Grev yasaklama kapsamında bulunan fabrikalardan birisi de Balıkesir/Gönen’de bulunan MESS üyesi Arıtaş Kriyojenik işyeridir. Bu fabrika kriyojenik tank üretimi yapmaktadır. Yapılan üretim düşük sıcaklıklarda sıvılaştırılmış gazların depolanması ve taşınması için tasarlanmış tanklardır.
Sıvı gazın taşınması için yapılan tank üretimi ulusal güvenliği nasıl bozmaktadır. Üstelik Türkiye’de bu üretimleri yapan bu işletmeler dışında onlarca işletme vardır. Yeniden grev kararı aldığımız bir öteki işletme olan ve MESS üyesi olmayan Green Transfo işyerinde ise grev kararımız yasaklanmamıştır. Hasebiyle birebir işi yapan bir fabrika grev ulusal güvenliği bozarken, bir öteki fabrika ise ulusal güvenliği bozmamaktadır. Bu durum nasıl açıklanacaktır bilemiyoruz.
Diğer yandan çeşitli bölümlerde hala devam eden çok sayıda grev varken üstelik sendikamızın örgütlü olduğu Mersen işerinde de aylardır grevimiz sürerken yasaklama yalnızca 4 işletme için yapılmıştır. Öteki hiçbir işletme ulusal güvenliği bozmamakta lakin MESS’e üye 4 işletme mi ulusal güvenliği bozmaktadır.
Bütün bunlar grev yasağının ne kadar hukuk dışı olduğunun özetidir. Yasaklanan grevlerin olduğu işletmeler MESS’e üyedir. Yalnızca MESS üyesi işletmelerdeki grevler tam da adrese teslim olarak yasaklanmıştır. Meğer birkaç ay evvel MESS’ten ayrılan ve tekrar grev kararı aldığımız işyeri olan Green Transfoda grev yasaklanmamıştır. Bunun manası açıktır. Yapılan sürecin ulusal güvenlikle ilgisi yoktur ve bir sermaye örgütünün korunmasından öbür bir manası da yoktur.
Günlerdir belirtiyoruz. Sakın olan grev yasaklama yoluna gitmeyin ve grev yasaklarından medet ummayın diye. Metal çalışanları birinci kere grev yasakları ile karşılaşmıyor. 2003 -2023 periyodu içerisinde (AKP dönemi) toplam 19 “Grev Erteleme” kararı verilmiştir.
Bu periyot içinde ertelenen grevlere 195 bin emekçi katılacaktı. Bu yasaklar nedeniyle 195 bin emekçinin özgür toplu pazarlık hakkını kullanması iktidar tarafından engellenmiştir. Yasaklanan grevler ortasında bulunan 29 Ocak 2015 tarihinde 22 işyerinde, 19 Şubat 2015 tarihinde ise 20 işyerinde uygulanmak üzere alınan grev kararı 30 Ocak 2015 tarihinde Bakanlar Kurulu kararı ile ertelenmiş, bu karar üzerine Anayasa Mahkemesine gidilmiştir.
Anayasa Mahkemesi, (2015/14862 – Karar Tarihi: 9/5/2018 – R.G. Tarih ve Sayı: 20/7/2018-30484) grevin ertelenmesine ait birinci derece mahkemelerinin kararlarında ortaya konan münasebetlerin ilgili ve kâfi olmadığı sonucuna varıldığından Anayasa’nın 51. hususunda teminat altına alınan sendika hakkının ihlal edildiğine karar vermiş ve 50.000 TL manevi tazminat ödenmesine hükmetmiştir.
Daha evvel yasaklama yapılan işyerleri ortasında buğun yine yasaklama yapılan işyerleri de bulunmaktadır. Münasebetiyle, artık yapılan yasaklama Anayasa Mahkemesi tarafından hukuka uygun bulunmamıştır.
Anayasa Mahkemesi, “millî güvenlik” kavramının uygulayıcıların şahsî görüş ve anlayışlarına nazaran genişleyebilecek, öznel yorumlara elverişli, bu nedenle de keyfîliğe dek varabilir çeşitli ve evreli uygulamalara yol açacak genel bir kavram olduğunu, Bakanlar Kurulu kararında sadece grevin ertelenme sebebinin zikredildiği, bunun dışında bir açıklamaya yer verilmediğini, grevin uygulandığı işyerlerindeki üretimin bir müddet durmasının ulusal güvenliği nasıl ve ne formda bozduğunun açıkça ortaya konulması gerektiğini, ikna edici bir münasebet olmaksızın çok geniş bir biçimde yorumlanmasının ekonomik birtakım sonuçları olacak olan bütün grevlerin ulusal güvenliği bozabileceği sonucuna ulaştırabilecek ve Anayasal haklara demokratik toplumda gerekli olmayan ve ölçüsüz müdahalelere yol açabileceğini, Somut olayda ise yönetimin MESS ile yürütülen toplu iş kontratı görüşmelerinde müracaatçı Sendikanın temsil ettiği otuz sekiz işyerinin tamamı için grev erteleme kararı aldığını, kelam konusu kararı için ikna edici bir açıklama getirmediğini Sendikaya YHK’ya başvurmaktan öteki seçenek bırakılmadığı ve kelam konusu erteleme kararı ile anayasal bir hak olan grev ve toplu kontrat hakkının kullanılmasının fiilen anlamsız hâle geldiğini, çalışanların grev yaparak patronları daha avantajlı bir toplu iş mukavelesi yapmaya zorlama fırsatını kullanamadığını belirterek grevin ertelenmesine ait derece mahkemelerinin kararlarında ortaya konan münasebetlerin ilgili ve kâfi olmadığı sonucuna varıldığından Anayasa’nın 51. unsurunda teminat altına alınan sendika hakkının ihlal edildiğine karar verilmiştir.
Anayasa Mahkemesi kararında belirtilen münasebetler bugün de tıpkı biçimde geçerlidir.
Günlerdir açıkladığımız üzere metal personelleri anayasal haklarına sahip çıkacak ve hukuk dışı bu karar yerine Anayasadan doğan haklarını kullanmaya devam edeceklerdir. Siyasi iktidar da Anayasaya ve Anayasa Mahkemesi kararlarına hürmet duymalıdır.
Anayasa Mahkemesinin gerek Sendikamızla ilgili verdiği kararın yanı sıra Kristal-İş Sendikasının ya tekrar 2014 yılında yaptığı başvurusu üzerine de bir öteki kararı vardır ve bu kararda da grev yasağının Anayasaya alışılmamış olduğu belirtilmektedir.
Şimdi metal emekçileri Anayasadan doğan haklarına sahip çıkacak ve Anayasa Mahkemesi kararlarını uygulayacak ve grevlerini sürdürecektir.
Grevlerimiz üyelerimizin kabul edeceği adil bir toplu iş kontratı imzalanıncaya kadar dün olduğu formuyla sürecektir. Sermaye ve iktidara düşen misyon grevleri yasaklayarak özgür toplu kontrat hakkını engellemek değil, personellerin talep ve beklentilerinin gereğinin yerine getirilmesidir.
SENDİKAMIZ ALEYHİNE VERİLEN GREV ERTELEME KARARLARI
1. 29 Ocak 2015 tarihinde 22 işyerinde, 19 Şubat 2015 tarihinde ise 20 işyerinde uygulanmak üzere alınan grev kararı 30 Ocak 2015 tarihinde Bakanlar Kurulu kararı ile ertelenmiştir.
2. 18 Ocak 2017 tarihinde uygulanmak üzere alınan grev kararı 18 Ocak 2017 tarihinde Bakanlar Kurulu kararı ile ertelenmiştir.
3. 20.01.2017 tarihinde ABB Elektrik Sanayi A.Ş. – Grid Solutions Güç Sanayisi San Ve Tic. A.Ş. – Schneider Elektrik San Ve Tic. A.Ş – Schneider Güç Sanayisi San. Ve Tic. A.Ş işyerlerinde Bakanlar Kurulu kararı ile ertelenmiştir.
4. MESS’e bağlı 30 işyerinde 2 Şubat 2018 tarihinde uygulanmak üzere alınan grev kararı 26.01.2018 tarihinde Bakanlar Kurulu kararı ile ertelenmiştir.
5. 13 Aralık 2022 tarihinde Bekaert İzmit Çelik Kord Sanayi Ve Ticaret Anonim Şirketinde uygulanmak üzere alınan grev kararı 13.12.2022 tarihinde Cumhurbaşkanı kararı ile ertelenmiştir.
6. 23 Ocak 2023 tarihinde Schneider Güç Sanayisi San. ve Tic. A.Ş. işyerinde (Green Transfo Energy Turkey Güç Sanayisi San. ve Tic. A.Ş.) uygulanmak üzere alınan grev kararı 24.01.2023 tarihinde yayınlanan Cumhurbaşkanı kararı ile ertelenmiştir.